Logo

Historia Suwalszczyzny - lata 1920 - do współczesności

historia suwalszczyzny



LATA 1920-1939

Suwalszczyzna w okresie międzywojennym to zacofany gospodarczo i społecznie skrawek Polski, tzw. Polska "B". Jedynym liczącym się bogactwem było drzewo Puszczy Augustowskiej, uzyskiwane przez dwa duże państwowe tartaki - w Augustowie na Lipowcu i Płocicznie nad Wigrami, oraz kilka pomniejszych - prywatnych. Drzewo w postaci desek i bali eksportowano do 9 krajów - miedzy innymi Anglii i Belgii, a nawet Afryki i Australii. Znaczne korzyści przynosiło również rybołówstwo jeziorowe, a także eksport raków i dziczyzny. Ludność czerpała zyski ze sprzedaży jagód, grzybów oraz orzechów. Większych majątków nie było na Suwalszczyźnie wiele. 

Przemysł i rzemiosło tworzyły: 1 browar, 28 mleczarni, 13 masarni, 36 piekarni, 4 fabryczki cukru, 1 wytwórnia win, 4 olejarnie, 25 młynów, 7 cegielni, 2 tartaki, 3 garbarnie.
W latach dwudziestych rozpoczęto popularyzować jeszcze jedno bogactwo Suwalszczyzny - jej walory turystyczno - wypoczynkowe. Powstały bazy wypoczynkowe wielu organizacji, m.in. Związku Nauczycielstwa Polskiego, ZHP. Działało także Polskie Towarzystwo Krajoznawcze. W 1920 r. została utworzona nad Wigrami naukowa Stacja Hydrobiologiczna, którą kierował Alfred Lityński.


LATA 1939-1944

Zmiany przyniósł wybuch II wojny światowej. Najpierw Suwalszczyzna stała się miejscem wpływów radzieckich (po opuszczeniu jej przez wojsko polskie, które wycofało się za linię Narwi). Po 20 września 1939 r. Armia Czerwona wkroczyła do Suwałk. Niemcy jednak domagali się od Rosjan powiatu suwalskiego dla siebie, podając jako powód roszczeń jej walory przyrodnicze. Podpisany w Moskwie układ radziecko-niemiecki o "Przyjaznych granicach" zawierał załącznik,w którym Stalin czynił prezent Ribbentropowi, oddając Suwalszczyznę Niemcom. Zajęli oni Suwałki 12 października 1939 r. Rządy hitlerowskie nie różniły się od tych sprawowanych na innych okupowanych ziemiach Polskich. Polegały na sianiu terroru wobec ludności cywilnej, wywozie do obozów koncentracyjnych i roboty przymusowe w głąb Rzeszy oraz na eksterminacji Żydów i inteligencji polskiej.


Wtedy to zaczęły się organizować grupy konspiracyjne. Pierwsza powstała w Suwałkach już w październiku 1939 r. z inicjatywy byłego kap. Stanisława Bielickiego i przyjęła nazwę Tymczasowej Rady Ziemi Suwalskiej. Wiosną 1940 r. zaczęły działać trzy inne grupy konspiracyjne: "Burza", "Sęp " i "Profesor". Poprzez inwigilację grupy te uległy przetrzebieniu. Nastąpiły aresztowania i wyroki skazujące na śmierć. Wielu wywieziono do obozów koncentracyjnych. Armia Krajowa prowadziła na Suwalszczyźnie walkę od 1942 r. Działały tu oddziały "Żwirki", "Romana", "Leśniczego", "Konwy", "Orkana", "Jastrzębia", "Żytniewskiego". Oddziały te do pażdziernika 1944 roku przeprowadziły 116 akcji zbrojnych, potyczek i bitew. Po paździeniku 1944 r. gdy Armia Czerwona wyzwoliła Suwalszczyznę nastąpił czas władzy ludowej.


OKRES PRL

Po II wojnie światowej, w czasie PRL Suwalszczyzna znalazła się w województwie białostockim. W wyniku reformy rolnej z 1946 r. około 500 rodzin chłopskich z powiatów suwalskiego i augustowskiego otrzymało ziemię z rozparcelowanych majątków ziemskich. 
Jednak zdecydowane ożywienie gospodarcze nastąpiło na tych terenach w zasadzie dopiero w w latach siedemdziesiątych, gdy powstały zakłady "Kolbet", "FaDom", Suwalska Fabryka Mebli, Zakłady Drobiarskie oraz Spółdzielnia Mleczarska "Sudowia".

WSPÓŁCZESNOŚĆ

W roku 1998 r. przywrócono powiaty, a Suwalszczyznę włączono do województwa podlaskiego. Natomiast rok wcześniej - jeszcze za czasów województwa suwalskiego - powołano do życia Euroregion Niemen - ponadpaństwową strukturę mającą na celu stworzenie współpracy gospodarczej pomiędzy regionami sąsiadujących ze sobą czterech państw: Suwalszczyzny, powiatów Alytus i Mariampol (Litwa), okręgu kaliningradzkiego (Rosja) i województwa grodzieńskiego (Białoruś).

Top