Jezioro Wigry jest położone wśród lasów Puszczy Augustowskiej - gdzie las porasta prawie 80 % linii brzegowej. Rzeźba linii brzegowej jest bardzo urozmaicona - od niskich gdzie niegdzie bagiennych - po wyniosłe z kemami i wzgórzami morenowymi. Taka sama rzeźba terenu obejmuje i dno jeziora. Liczne płycizny przeplatają się z podwodnymi dolinami, uskokami i toniami o wyrównanym dnie. 

Urozmaicone brzegi Wigier wypełniają zatoki, półwyspy, przesmyki i ujścia strumieni. Jezioro także posiada dziwiętnaście mniejszych i większych wysp. Niektóre powstały jednocześnie z nim, inne mają pochodzenie wtórne - jako rezultat obniżenia poziomu wód oraz komasacji osadów na mieliznach (wyspy: Krowa, Ostrowy Brzozowe). Pobrzeża jeziora - te poddane działaniu fal - posiadają jedynie wąski pas zarośli i ubogi świat roślinny, - te w zacisznych zatokach - mają bogate szuwary i i roślinność zanurzoną. W takich miejscach tworzą się "łąki podwodne" porastające stoki ławicy do 7 metrów w ich głąb. 

Wigry nie posiadają jednolitego charakteru biologicznego. Części głębokie i rynnowe wskazują cechy oligotroficzne, zaś nieckowate i szersze - w wiekszych zatokach - cechy eutroficzne i mezotroficzne.nad jeziorem Wigry.

Dzięki tej różnorodności, możliwe stało się współżycie wielu różnych gatunków zwierząt. Specjaliści doliczyli się aż 26 gatunków ryb. Żyją tu między innymi: węgorz, stynka, sieja, sielawa, okoń, szczupak, troć jeziorowa, sandacz oraz sum.

Połowy wędkarskie dozwolone są : od 15 maja do 31 października, przy czym od dnia 1 czerwca do 15 lipca nie wolno łowić od brzegów wyspy Ordów, Ostrów, Krowa aż po wieś Zakąty i przy brzegach wysp : Brzozowych oraz Kamień.

Jezioro Wigry należy do Wigierskiego Parku Narodowego i z tym związane są pewne nakazy i zakazy zachowań. Objęte jest stefą ciszy. Biwakować wolno wyłącznie na wyznaczonych polach namiotowych, tak samo jest z paleniem ognisk. 

Jezioro wspaniale nadaje się do uprawiania sportów wodnych, w tym żeglarstwa. Przez cały akwen prowadzi słynny szlak kajakowy rzeką Czarną Hańczą - nazwany imieniem papieża Jana Pawła II.Rzeka Czarna Hańcza wpływa do Zatoki Hańczańskiej, wypływając u jej krańca za Półwyspem Klasztornym. Miejsce wpływu rzeki - jak i duża część zachodniego brzegu jeziora - jest otoczone 100 metrowym pasem wód, niedostępnych dla turystyki wodnej. 

Jest to jezioro rynnowe o urozmaiconej linii brzegowej, bezleśnej, położone wśród pól. Są zbiornikiem płytkim, o cechach wybitnie eutroficznych, linowo-szczupakowe. Uchodzi za bardzo rybne. Niestety szeroki pas trzcinowisk utrudnia wędkowanie z brzegu.

Jezioro posiada trzy wyspy. W poblizu miejscowości Wiżajny znajduje się doskonała plaża i kąpielisko, a także pole namiotowe.